Ankieta została skonstruowana na podstawie przekazanych przez szkoły ponadgimnazjalne/ponadpodstawowe informacji o planowanych kierunkach kształcenia w roku szkolnym 2019/2020. Proponowane kierunki kształcenia podały szkoły: I LO w Dzierżoniowie, II LO w Dzierżoniowie, ZS nr 1 w Dzierżoniowie, ZS nr 2 w Dzierżoniowie, ZS nr 3 w Dzierżoniowie, ZS w Pieszycach, LO w Bielawie, ZS w Bielawie.
Cel badań:
- uzyskanie informacji na temat aspiracji zawodowych uczniów i ich wyborów dotyczących przyszłej szkoły ponadgimnazjalnej
- prowadzenie efektywniejszej pracy doradców zawodowych na terenie ich szkół
- zaplanowanie oferty kształcenia w szkołach ponadgimnazjalnych powiatu dzierżoniowskiego
Ankietowani uczniowie szkół: : Gimnazjum Gminnego w Dzierżoniowie, Niepublicznej Szkoły Podstawowej Sióstr Salezjanek w Dzierżoniowie, Zespołu Szkół w Pieszycach, Szkoły Podstawowej nr 1 w Dzierżoniowie, Szkoły Podstawowej w Piławie Górnej, Szkoły Podstawowej w Łagiewnikach, Szkoły Podstawowej w Niemczy, Szkoły Podstawowej nr 3 w Dzierżoniowie, Szkoły Podstawowej z Oddz. integr. i Oddz. gimnazjum nr 4 w Bielawie, Szkoły Podstawowej z Oddz. Sportowymi i Oddz. gimnazjum nr 10 w Bielawie, Ekologicznej Szkoły Podstawowej nr 7 z Oddz. Gimnazjum w Bielawie.
Termin przeprowadzenia ankiet: październik/listopad 2018 r.
Łączna liczba ankietowanych – 672
Ankietowani odpowiedzieli na 7 pytań.
Wyniki ankiet wykazują, że w szkołach na terenie powiatu planuje kontynuować naukę 556 uczniów. Szkoły poza powiatem dzierżoniowskim wybrało 106 ankietowanych.
Badani zainteresowani kontynuacją nauki poza powiatem wskazali na szkoły w Świdnicy, we Wrocławiu, w Warszawie, w Legnicy, w Strzelinie, Głogowie, Kłodzku, w Krzyżowicach.
Uczniowie swoją decyzję nauki w szkole poza terenem powiatu uzasadniali możliwością kształcenia w kierunkach, których brakuje w aktualnych ofertach szkół powiatowych.
Wskazane kierunki to: technik weterynarii, liceum plastyczne, liceum sportowe.
Podsumowując, większość ankietowanych planuje kontynuować naukę w szkołach dostępnych na naszym terenie.
Uczniowie deklarowali wybór typu szkoły. Po ukończeniu gimnazjum w liceum ogólnokształcącym planuje podjąć naukę – 306 uczniów, w technikum – 292, w szkole branżowej I stopnia – 79.
Dane obrazuje poniższy diagram:
Spośród kierunków oferowanych przez licea ogólnokształcące największym zainteresowaniem cieszą się klasy: Podsumowując, większość uczniów wybiera kształcenie na poziomie szkoły średniej. Szkoły branżowe I stopnia cieszą się niespełna 12 procentowym zainteresowaniem.
- biologiczno – chemiczna – 81
- humanistyczna – 58
- językowa – 51
- matematyczno-fizyczna – 39
- matematyczno-techniczna – 36
Rozkład wyborów dokonanych przez uczniów przedstawia się następująco:
Wśród zawodów proponowanych przez technika największą popularność zyskały:
- technik informatyk – 75
- technik fotografii i multimediów – 41
- technik logistyk – 39
- technik ekonomista – 37
- technik mechatronik – 26
Wśród zawodów proponowanych przez branżowe szkoły I stopnia największą popularność zyskał:
- mechanik pojazdów samochodowych – 29
Zawód, którym badani nie wykazali zainteresowania to:
- monter sieci i instalacji sanitarnych
W klasie wielozawodowej zadeklarowało naukę 4 uczniów.
Przy wyborze dalszego kierunku kształcenia najbardziej oczekiwana pomoc to:
- porada rodziców – 380
- wycieczka do szkoły ponadgimnazjalnej – 302
- badanie predyspozycji zawodowych i /lub rozmowa z doradcą zawodowym w szkole lub w PPP – 287
- rozmowa lub lekcja z wychowawcą klasy – 153
- porada koleżanki/kolegi – 135
- informacje od przedstawicieli firm lub targi zawodoznawcze – 110
- wycieczka do firmy – 104
Szczegółowe wyniki obrazuje poniższy diagram:
Przeprowadzone badania potwierdzają znaczącą rolę rodziców w wyborze kierunku kształcenia przez ich dzieci. Ważne jest zatem ujmowanie przez doradców zawodowych działań adresowanych do rodziców.
Potrzeba bliższego poznania szkoły poprzez jej odwiedzenie wskazuje na zasadność organizowania wycieczek, dni otwartych, spotkań młodzieży i nauczycieli na terenie szkół ponadgimnazjalnych.
Kolejnym ważnym obszarem wsparcia młodzieży jest zapewnienie profesjonalnej pomocy ze strony doradcy zawodowego. Wskazane jest zatem udostępnianie młodzieży informacji na temat możliwości korzystania z indywidualnej pomocy doradcy zawodowego na terenie szkoły i/lub Poradni.
W porównaniu z wynikami badań ankietowych z 2017 roku obserwuje się większe zainteresowanie młodzieży bezpośrednim kontaktem z przedstawicielami firm i możliwością odwiedzenia zakładów pracy. Ta tendencja wskazuje na potrzebę zintensyfikowania współpracy szkół z firmami. Ułatwi to pracę doradczą i pozwoli uczniom poszerzyć ich wiedzę na temat zawodu, warunków i środowiska pracy, co przyczyni się do podjęcia bardziej świadomej decyzji zawodowej.
Przy podjęciu ostatecznej decyzji w sprawie wyboru szkoły ankietowani najczęściej będą kierować się:
- zainteresowaniami – 529
- opinią o szkole – 249
- zamiarem kontynuacji nauki na studiach wyższych – 148
- radą nauczyciela/wychowawcy/doradcy zawodowego i wynikami badań predyspozycji zawodowych przeprowadzonych przez doradcę zawodowego – 142
- możliwością zatrudnienia – 124
- opinią koleżanek/kolegów – 106
Wybory ankietowanych wskazują, że na decyzje podejmowane przez uczniów ma wpływ kilka czynników. Szczególnie ważne jest zwrócenie uwagi na zainteresowania, które zostały wyróżnione przez badanych. Uczniowie bardzo często mówią, że wybierając szkołę ponadgimnazjalną i zawód kierują się zainteresowaniami, ale jednocześnie trudno im je sprecyzować. Proces doradczy wymaga uwzględnienia wielu aspektów (w tym rozpoznania zainteresowań) oraz udzielania pomocy oczekiwanej przez młodzież.
WNIOSKI:
- Wyniki badań uzyskane w latach 2016, 2017 i 2018 roku wskazują na utrzymywanie się podobnych trendów na przestrzeni badanych okresów w zakresie: typu szkoły, kierunków cieszących się największym zainteresowaniem, czynników ważnych dla młodzieży w podjęciu decyzji zawodowych.
- Większość uczniów wybiera kształcenie na poziomie średnim. Mimo dużego zapotrzebowania rynku pracy na absolwentów szkół branżowych I stopnia niewielu uczniów deklaruje chęć podjęcia nauki w takim typie szkoły. W porównaniu do wyników badań z 2016 i 2017 roku powyższe proporcje utrzymują się na stałym poziomie.
- Badania potwierdzają znaczącą rolę rodziców w wyborze kierunku kształcenia przez ich dzieci. Ważne jest zatem ujmowanie przez doradców zawodowych działań adresowanych do tej grupy.
- Potrzeba bliższego poznania szkoły poprzez jej odwiedzenie wskazuje na zasadność organizowania wycieczek, dni otwartych, spotkań młodzieży i nauczycieli na terenie szkół ponadgimnazjalnych.
- Uczniowie potrzebują i uwzględniają porady uzyskane u doradcy zawodowego. Wskazane jest szerokie informowanie młodzieży o możliwościach korzystania z indywidualnej pomocy doradcy zawodowego na terenie szkoły i/lub Poradni.
- Większe zainteresowanie młodzieży bezpośrednim kontaktem z przedstawicielami firm i możliwością odwiedzenia tychże zakładów pracy. Ta tendencja wskazuje na potrzebę zintensyfikowania współpracy szkół z firmami. Ułatwi to pracę doradczą i pozwoli uczniom poszerzyć ich wiedzę na temat zawodu, warunków i środowiska pracy co przyczyni się do podjęcia bardziej świadomej decyzji zawodowej.
Dziękujemy dyrektorom i doradcom zawodowym szkół za pomoc przy realizacji badań.
Sprawozdanie opracowały:
mgr Renata Kryczek – pedagog, doradca zawodowy, PCPPP i DE Dzierżoniów
mgr Grażyna Wojtala – psycholog, doradca zawodowy PCPPP i DE, filia Bielawa
Dzierżoniów, 21.11.2018 r.