Termin „dieta sensoryczna” stworzyła Patricia Wilbarger, aby ukazać jak część doświadczeń sensorycznych można wykorzystać do wspierania terapii dziecka oraz pomóc w przypadkach zaburzeń przetwarzania bodźców i rozwoju.

Dieta sensoryczna jest to starannie i specjalnie opracowany zestaw aktywności dostosowany do każdego dziecka. Zawiera ćwiczenia, zadania i stymulację, których celem jest dostarczenie układowi nerwowemu odpowiednich bodźców.

Nadrzędnym celem diety sensorycznej jest wzmacnianie pracy układu nerwowego oraz normalizacja procesów sensorycznych. Może być stosowana u dzieci i dorosłych gdyż wspiera samoregulację, zmniejsza obronność dotykową oraz poprawia organizację zachowania.

Bardzo ważne jest, aby dieta sensoryczna była tworzona dla każdego dziecka indywidualnie uwzględniając jego potrzeby, wspierając jego funkcjonowanie i utrwalając efekty prowadzonej terapii. Terapeuta powinien kontrolować i modyfikować plan diety wspólnie z rodzicami. Istotne jest wytłumaczenie i pokazanie rodzicom dlaczego tak powinni robić.

Przykładowy program diety sensorycznej opracowany przez panią Magdalenę Okrzasę, który uwzględnia punkty niezbędne do realizacji programu:

-kontrolę sytuacji zewnętrznych wokół dziecka pod względem ilości bodźców,

– kontrolę czynników metabolicznych i alergicznych,

– celowe dostarczanie dziecku stymulacji normujących pracę układu nerwowego w codziennych aktywnościach przez realizację programu domowego.

Program domowy:

Rano:

• Stymulacja przedsionkowa ( aktywność ruchowa) czas: ok 2-3 minuty
• Stymulacja czuciowa (głęboki nacisk, masaż ciała różnymi fakturami z określaniem dotykanych części ciała)
• Propriocepcja: aktywności angażujące pracę mięśni- odpychanie, przeciąganie , turlanie. Czas ok 2-3 minuty
• Stymulacje słuchowe przy zakłóceniach pracy systemu słuchowego(np. pukanie do ucha w plastikowy kubeczek, opukiwanie uszu palcami) czas: ok 1 minuty
• Stymulacja buzi przy występujących nadwrażliwościach w sferze oralnej ( masaż buzi, dociskanie warg) czas: ok 1-2 minuty

Przed południem:

• Stosujemy aktywność ruchową, stymulację czuciową, słuchową i oralną jak rano.

W ciągu dnia:

• u dzieci młodszych można zastosować przykrywanie kołdrą obciążeniową (ciężar kołdry dobiera terapeuta)

u dzieci starszych korzystne jest robienie przerw podczas prac stolikowych i wplatanie aktywności przedsionkowych np. podskoki, turlanie, skakanie na piłce

Po południu:

Stosujemy aktywność ruchową, stymulację czuciową, słuchową i oralną jak rano.

Noc:

• kołdra obciążeniowa jako stymulacja czucia głębokiego; początkowo stosujemy przez 30 minut w głębokim śnie, a jak dziecko dobrze toleruje stopniowo wydłużamy czas do godziny.

Nie zawsze uda się zrealizować wszystkie założenia diety sensorycznej, ale najważniejsze jest podążanie za potrzebami dziecka. Działania należy tak modyfikować, aby każda strona odnosiła z tego określone korzyści.

Artykuł opracowany przez Annę Kubik i Ewę Wawruszak-Stolarczyk

Bibliografia:

Biel Lindsey „ Integracja sensomotoryczna. Skuteczne strategie w terapii dzieci i nastolatków” Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2015

Okrzasa Magdalena-Prezes Fundacji Okno- Przykładowy program diety sensorycznej( materiały własne)